به نقل از «ایسنا»

اشتباه استخراج هنر مدرن از «مدرن غرب» در ایران

تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۲۲۷۲۸

استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره، با اشاره به تقابل سنت و مدرنیته در آثار هنری، گفت: در غرب هنر مدرن مستخرج از سنت غرب است؛ اما در ایران به اشتباه هنر مدرن متاثر از مدرن غرب شده است.

به گزارش ایسنا، سید غلامرضا اسلامی در نخستین نشست از هفته هنر انقلاب اسلامی که با موضوع سیر تحول اجتماعی هنر انقلاب اسلامی در دانشگاه سوره برگزار شد، با بیان اینکه در ایران به اشتباه هنر مدرن متاثر از مدرن غرب شده است، اظهار کرد: هنرمندان ما به اشتباه هنر مدرن کشور را با هنر مدرن غرب مقایسه می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که ما خیلی عقب هستیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درحالی که در غرب هنر مدرن مستخرج از سنت است؛ اما در ایران به اشتباه هنر مدرن متاثر از مدرن غرب شده است. از این رو باید گفت درباره تقابل سنت و مدرنیته ۹ رابطه دیگر مفقوده مانده که درباره آنها هیچ بحثی نشده است.

وی ادامه داد: ما پس از انقلاب اسلامی تلاش کردیم سنت‌های خود را طوری گسترده کنیم که سنت واقعی و نه سنت «بادکنک خالی شده از درون» ایجاد  شود و از طرفی تلاش کردیم بعد مدرن هنر ما تحت تاثیر سنت ما قرار گیرد. این یک تلاش هنری است.

استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره، در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به رابطه دین، علم و هنر، یادآور شد: ما برای ایجاد ارتباط بین دین، علم و هنر از اول انقلاب می‌جنگیم. جدایی بین علم، دین و هنر از انقلاب فرانسه ایجاد شد؛ چراکه می‌خواستند دین را به طور کامل پاک کنند. علم را در دانشگاه‌ها خالص کردند و این جدا شدن ادامه یافت. بعدها تلاش شد رابطه‌ای بین دین و علم ایجاد شود اما باز هم هنوز «هنر» حلقه مفقوده این امر است.

اسلامی با بیان اینکه تفکر افقی منجر به گسترده‌تر شدن دید می‌شود، خاطرنشان کرد: دید گسترده با خود تنوع به همراه دارد. از طرفی آموزش‌های اسلامی به دیدن گسترده ابعاد یک امر توصیه می‌کند. این توصیه در حالی است که دنیای جدید افراد را به واژه‌های خاصی محدود می‌کند و ما در زندان واژه‌های محدود قرار داریم.

وی ادامه داد: در مکاتب اسلامی افق گرایی دیده‌ شده است و "گسترده کردن" به جای "محدود کردن" وجود دارد. خود انقلاب اسلامی ایران، یک بسیج امکانات و مشارکت از نوع چند صدایی است، یعنی همه حضور داشته و نظر دادند؛ چراکه این نظرات در تعامل با هم به پختگی می‌رسد. درواقع انقلاب ما از نظر نظری دارای ویژگی های خاصی است که مشارکت مردم را شکل داده است.

به گزارش ایسنا، در بخش دیگر این نشست کامران شریفی مدیر گروه عکاسی دانشگاه سوره درباره اسطوره‌های عکس‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس اظهار کرد: امروزه عکس‌ها بخشی از خاطرات جمعی مردم هستند که هنرمندان دیگر آثار دیگری را بر اساس آنها خلق کرده اند.

وی «اسطوره» را یک الگوی تکرار شونده روایت دار تعریف کرد و درباره واژه "اسطوره عکس"، توضیح داد: "اسطوره عکس" ابداع من است، اسطوره عکس به عکسی گفته می‌شود که بیش متن های زیادی داشته باشد و متن های زیادی آن را به عنوان الگو خود قرار دهند. از طرفی اسطوره عکس الزاما از یک آدم مهم و واقعه خاصی عکاسی نشده است و نیاز نیست موضوع عکس اسطوره ای باشد بلکه ویژگی های درون عکس باعث می‌شود "اسطوره عکس" شکل گیرد.

شریفی با بیان اینکه اسطوره عکس ها می‌توانند آرمان های یک جامعه را شکل دهند، ادامه داد: جامعه‌ای که بتواند اسطوره عکس داشته باشد می‌تواند این امر را به عنوان صادر کننده یک فرهنگ به دیگران عرضه و برای خود اقتدار فرهنگی ایجاد کند. این امر به یک حافظه‌ای تبدیل می‌شود که در طول تاریخ برای مردم خود ماندگار است.

مدیر گروه عکاسی دانشگاه سوره عنوان کرد: یکی از نکات اسطوره عکس ها این است که ما دیگر به زیر نویس عکس ها توجه نمی‌کنیم چراکه این عکس روح سلحشوری با خود دارد.

وی در پایان سخنان خود با بیان اینکه عکس می‌تواند یک فرد معمولی را به یک فردی مشهور تبدیل کند، درباره مدل های تکثیر یک عکس خاطرنشان کرد: عکس را می‌توان با تکثیر عین به عین و یا اقتباس کردن از آن تصویر برای خلق اثری دیگر، مورد توجه قرار داد. دلایل تکثیر عکس ها هم عمدتا بر مولفه‌هایی همچون پروپاگاندایی، مناسبتی، انتقادی، آیینی، پیرامتنی و گفتمانی باز می‌گردد.

به گزارش ایسنا، در بخش دیگر این نشست کاظم نظری رییس دانشکده هنر دانشگاه سوره و مدیر اداره کل هنرهای نمایشی با تاکید بر اینکه باید رابطه هنر انقلاب و جامعه دیده شود، اظهار کرد: باید دید که چگونه ماهیت هنر انقلاب تاثیر می‌گذارد. از همه مهمتر مخاطبان این موضوع هستند که باید در چنین جلساتی ان را پیدا کنیم.

وی گفت: این امر بایو در تولیدات هنری، دروس، کلاس‌های مختلف معناری، سینما، عکاسی و... تجلی پیدا کند. امیدواریم این بحث و گفت و گوها در خلق آثار و خروجی های آن ظهور پیدا کند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: دانشگاه سوره هنر انقلابی دانشگاه تهران تنبیه متجاوز هنر انقلابی محمدمهدی طهرانچی دانشگاه سوره اسطوره عکس هنر انقلاب مدرن غرب عکس ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۲۲۷۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حجت الاسلام خسروپناه: علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مراسم تجلیل از استادان سرآمد آموزشی که عصر امروز (دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳) در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد، ضمن تبریک هفته معلم خطاب به استادان اظهار کرد: ان‌شاءالله خداوند به شما توفیق دهد که شغل معلمی را شغل انبیاست با صحت و سلامت و تربیت دانشجویان ایمانی و دغدغه‌مند نسبت به سرمایه‌های ایرانی به محقق کنید.

وی با گرامیداشت یاد شهیدمطهری بیان کرد: شهید مطهری فیلسوف، فقیه و عالم دین بود و در کنار عالم دین بودن دارای غیرت دینی هم بود؛ چرا که بین غیرت دینی و عالم دین بودن تفاوت وجود دارد، البته باید از همسر ایشان مرحومه مغفوره خانم روحانی هم یاد کنیم؛ چرا که شهیدمطهری قطعا با پشتیبانی همسرشان توانستند جایگاه علمی را کسب کنند.

دبیر شوری عالی انقلاب فرهنگی افزود: همه شما استادان با اصطلاح مدرن، آشنایی دارید، اصطلاح مدرن وصف خیلی از موضوعات از قبیل فلسفه، علم، فناوری، صنعت، سبک زندگی و ... است. معروف است که می‌گویند دکارت پدر فلسفه مدرن است، یعنی قبل از دکارت فلسفه، فلسفه مدرن نبود یا می گویند نیوتون در نیمه دوم قرن هفدهم پدر علم مدرن است، یعنی قبل از وی علم بود، اما علم مدرن نبود. این سوال خیلی مهم است که می‌گویند علم مدرن چیست؟ و چه فرقی با علم غیر مدرن دارد؟ علمی در دوران قرون وسطی مطرح بود که در اصطلاح غربی‌ها علم با مبنای سنت مسیحی نام داشت که با ظهور گالیله در قرن هفدهم و نیوتون در نیمه دوم قرن هفدهم علم مدرن شکل گرفت.

استاد خسروپناه با طرح این سوال که علم مدرن چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ ادامه داد: اصولا ما در تفکر اسلامی معتقد به علم، دانش، معرفت و فریضه دانستن علم هستیم و توصیه شده‌ایم که به دنبال علم برویم و فرموده‌اند که بر زن و مرد مسلمان علم فریضه هست. این علم که العلم السلطان یا فریضه است، چیست؟ آیا علم مدرن هست؟ با تعبیر فلسفه علم، چقدر با این پارادایم علم مدرن موافق هستیم؟ دانشگاه ها شکل گرفته و دروس دانشگاهی عمدتا علومی است که از غرب آمده است، اکنون فیزیک یک علم مدرن است و با فیزیکی که در طبیعات قدیم تدریس می‌شد، متفاوت است.

وی ادامه داد: در طبیعات قدیم عناصر ۴ گانه‌ای را قائل بودند که شامل خاک و آب و باد و آتش می‌شده است؛ اما در علم مدرن هم قوانین ترمودینامیک تغییر کرده و هم عناصر جدول مندلیف مرتب رو به توسعه است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: بنابراین پارادایم علمی تغییر کرده است، آیا با داشته هایی که داریم با علم در اندیشه اسلامی می توانیم علم مدرن را بپذیریم، معمولا این سوال را خیلی ها ساده جواب می دهند و می گویند هر علمی که نافع باشد، باید مورد استفاده قرار بگیرد حال علم مدرن باشد یا علم دوران سنت باشد، اگر نافع است باید بپذیریم. فیزیک و شیمی و زمین شناسی و علوم مهندسی و فناوری نافع هستند و استفاده می‌شوند که برخی از این علوم بهره نادرست می‌برند و آن را بد استفاده می‌کنند مثل چاقویی که یکی از آن استفاده درست می‌کند و دیگری استفاده غلط می‌کند.

استاد خسروپناه گفت: اسلام بر علم حکمی و مبتنی بر حکمت تأکید دارد که با علم سنت مسیح قرون وسطی متفاوت است. با علم مدرن هم متفاوت است،  البته وقتی می‌گویند تقابل طبیعتا نافی وجوه اشتراک نیست.

وی با طرح این پرسش که چه نسبتی بین علم حکمی با علم مدرن وجود دارد؟ اضافه کرد: عقل قطعا ابزار علم است، البته امروزه در علم مدرن مخصوصا در مهندسی، صنعت، فناوری و ... غیر از عقل از تخیل هم بهره می‌بریم و به همین علت است که بشر صاحب علم اکتسابی زایشی است و تولید علم می‌کند، اما حیوانات این کار را نمی‎کنند، آنها علم دارند، اما علم غریزی است و ما انسان‌ها علم عقلی داریم، قطعا پشتوانه علم عقل است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: اگر بخواهم تفاوتی در ساحت عقل بین علم مدرن و علم حکمی ذکر کنم این هست؛ عقلی که در دوره مدرن و دوره فلسفه مدرن مطرح است و در علم مدرن اثرگذاشته است 2 معنایی از عقل بود؛ دکارت وقتی از عقل سخن می گوید عقل نظری ریاضی را مدنظر قرار می‌دهد و می‌گوید اگر انسان ریاضی بداند عالم را نیز می‌شناسد. وقتی نوبت به عقل استدلالی کانت رسید، عقل دیگری را به میدان نشاند به نام عقل علمی. پس از کانت فیلسوفان دیگری مانند ماکس وبر که جامعه‌شناس و فیلسوف بود، عقل معاش یا برنامه‌ریز را مورد تاکید قرار داد.  

استاد خسروپناه گفت: در سیر علم مدرن که مبتنی بر فلسفه مدرن است، 3 عقل نظری و عقل عملی و عقل ابزاری مطرح است. اگر کسی بخواهد علم مدرن را بر اساس عقل مدرن تعریف کند باید بگوید علم مدرن دانش زاییده عقل نظری یا عقل عملی با عقل ابزاری است. اما آیا در حکمت عقل نظری را قبول داریم؟ اگر نهادهای اصلی قدرت ابن سینا، سهروردی تا خواجه نصیرالدین، علامه طباطبایی باشند عقل نظری و عقل عملی را قبول داشتند. ما شیعیان عقل نظری و عملی را قبول داریم. آیا در فرهنگ اسلامی واژه‌ای معادل عقلانیت برنامه‌ریز داریم یا خیر؟

وی بیان کرد: منشا حکمت را «خرد ناب» می‌دانیم که اگر جامع شود معنای لب می‌دهد. عقل جامعه و خرد ناب این است که عقل نظری، عملی و معاش را قبول داشته باشیم، اما این عقل مدرن است، در علم حکمی که مبتنی بر خردناب است، غیر از عقل نظری، عملی و معاش یک عقل چهارمی به نام عقل معاد است که اگر این ۴ عقل سمع و بصر، تخیل، تعقل و عقل ناب با هم جمع شوند عقل معاد یا لُب را شکل می‌دهند، پس فرق علم مدرن با علم حکمی در این نیست که یکی عقل را قبول داشته باشد و دیگری خیر، بلکه هر دو عقل نظری و عملی و معاش و برنامه ریزی را قبول دارند، ولی علم حکمی عقل معاش و معاد را هم قبول دارد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: برخی نظریه های علوم اجتماعی مانند عقلانیت ارتباطی که هابرماس مطرح می کند عقل نظری را قبول ندارد، پست مدرن ها عقل نظری و عملی را قبول ندارند و جزء علم مدرن به شمار می‎آیند، البته نمی‌خواهم بگویم کسی که جزء پست مدرن است علم نظری و عملی را قبول ندارد، اما هستند کسانی که در علم مدرن عقل نظری و عملی را قبول ندارند، امروزه روانشناسی و جامعه شناسی پست مدرن داریم، پس وقتی علم حکمی خواهیم داشت که عقل نظری  و عملی و معاش و معاد با هم جمع شوند که حکمت را تشکیل می دهد و به علمی که از حکمت سرچشمه بگیرد علم حکمی نام دارد.

استاد خسروپناه افزود: آیا در برنامه آموزشی و درسی و شورای گسترش و تعیین رشته ها و سرفصل‌ها و تدوین کتب درسی این تمایز فلسفی اثر می گذارد یا خیر؟ استادان و نخبگان باید برای این پرسش پاسخ بیابند.

وی تاکید کرد: عالمان ما از ابن سینا تا رازی، شیخ بهایی و میرداماد و ... علم حکمی را دنبال می‌کردند، اگر بخواهیم به تمدن نوین اسلامی برسیم، محتاج علم حکمی هستیم. حال باید دنبال آن باشیم که چگونه علم حکمی را با عقل معاد پیوند دهیم، شما استادان حکمت بنیان ان‌شاءالله با کنش و خرد و فضیلت و اخلاقی که دارید می توانید این علم را به ثمر برسانید، ولی مهم است که در برنامه های درسی به آن توجه کنیم و امیدواریم خداوند عمری به ما عطا کند تا علم حکمی را در سراسر دنیا نشر دهیم.

انتهای پیام/

نادیا عابد